Stand-up w momencie pisania tego tekstu jest zawrotnie popularny i wręcz powszechny. Słyszałeś o nim Ty, Twoi znajomi, Twoi rodzice i prawdopodobnie nawet do Twojej babci dotarło, że niektórym kabareciarzom nie chce się zakładać peruki i wchodzą na scenę, żeby opowiadać dowcipy (ale swoje).
Przy takim rozwoju zjawiska nie ma się co dziwić, że pojawiają się jego rozmaite odnogi i gałęzie. Hasło „STAND-UP” jest też wytrychem otwierającym wiele drzwi. Korzystają z niego ludzie zajmujący się innymi dziedzinami rozrywki. Sprzedają swoje pokazy jako MAGICZNY/BAŚNIOWY/PIWNY/NIEPOTRZEBNE SKREŚLIĆ STAND-UP.
Dzisiaj zapraszam Was na krótki przewodnik po różnych (raczej nietypowych) odmianach stand-upu.
1. MICHAŁ SKUBIDA I JEGO MAGICZNY STAND-UP
Michał Skubida to bardzo dobry magik i przy okazji mój kolega (widzimy się rzadko, ale jak się widzimy, to jest flow).
Skubi jeździ po kraju ze swoim komediowo magicznym show. Program nosi tytuł NieNaŻarty, a w podtytule zobaczymy MAGICZNY STAND-UP. Sam mówi o swoim występie, że zaspokaja „głód stand-upu” i muszę powiedzieć, że coś w tym faktycznie jest.
BTW. Michał był pierwszym gościem mojego podcastu i w nagraniu gadamy między innymi o tym, że każdy ma prawo robić na scenie co chce i nazywać, jak chce. Na przykład stand-upem.
Inne Osoby, które robią magiczny stand-up:
Bilety na swój magiczny stand-up zaczął sprzedawać też niejaki Y. Przypuszczam, że show może sprzedawać się dobrze, bo iluzjonista ma szalenie rozbudowany kanał na YT (ponad milion subów i filmiki, na których robi sztuczki Lewandowskiemu).
2. STAND-UP W DRAGU
To wzbudzi oburzenie wielu różnych środowisk. Głównie prawakow i ortodoksyjnych fanów stand-upu. Prawacy dostają piany zawsze, kiedy ktoś powie cokolwiek o drag queenach, a fani stand-upu nie cierpią zanieczyszczania te prostej formy dodatkami.
Cóż. Na szczęście, panowie w cekinowych kieckach i perukach mają takie samo prawo do opowiadania żartów ze sceny, jak każdy inny. I robią to. Stand-up bywa jedną z konkurencji w Ru Pauls Drag Race.
Na krakowskim poletku raz widziałem, jak Oxie Moron (w cywilu Patryk Cyplik) prowadzi LGBTowego open mica w Lindo. Wiem, że ze swoim stand-upem po kraju śmigała też Jej Perfekcyjność, a około dziesięciu lat temu niejaka Papina McQueen robiła zbiórkę na stroje do swojego show (bo w dragu wszystko musi być glam).
3. KUBA NYCZ I JEGO MUZYCZNY STAND-UP
Kuba Nycz jest komikiem i muzykiem. Pracuje nad swoimi żartami naprawdę mocno i regularnie widuję go na open micach na Śląsku i w Małopolsce. Czasami występuje z mikrofonem w łapie, a czasami odstawia go na statyw, a do łapy bierze gitarę.
MUZYCZNY STAND-UP to oczywiście autorskie, zabawne piosenki z dużą dozą interakcji z widownią.
Czasami Kuba korzysta z gitary także na inne sposoby. Raz widziałem, jak ratuje nieudanego open mica (sala pełna, ale nominalnie nikt nie przyszedł na występ), animując widownię do śpiewania „Hej sokoły” (udało się – miał reakcje).
Inne osoby, które robią muzyczny stand-up
Pianista Adam Snopek niekiedy gra stand-up przy fortepianie, a Joannę Kołaczkowską czasami można zobaczyć w programie Hrabina Pączek („muzyczny stand-up” w podtytule).
4. MATEUSZ ŚWISTAK I STAND-UP BAŚNIOWY
W Polsce jest cała osobna grupa ludzi, którzy na życie zajmują się opowiadaniem bajek i baśni. Jeden z nich (Mateusz Świstak) zaczął nazywać swoje działania BAŚNIOWYM STAND-UPEM.
Z tego co się orientuję, Świstak opowiada legendy bardzo luźno, z dużą ilością dozą interakcji i całkowicie po swojemu. Jak nagrywaliśmy podcast, wspomniał, że w występ często wplata żarty, których dzieci nie załapią, ale dorośli już tak.
Tak że, jeśli akurat szukacie stand-upu dla dzieci i dorosłych, Mateusz może się okazać świetnym wyborem.
Inne osoby, które robią baśniowy stand-up
Gadający Świstak jest kolejnym z moich znajomych, którzy zapoczątkowali pewien trend. Mianowicie, w momencie, w którym się okazało, że jego baśniowy stand-up przyciąga uwagę, inni opowiadacze również zaczęli się reklamować pod tą frazą. Tak działają trendy.
5. KUCHARZ MACIEJ I JEGO KULINARNY STAND-UP
Maćka poznałem lata temu, kiedy jeszcze działał w bardzo alternatywnym i bardzo krakowskim (szerokie kapelusze, poetycki klimat, wiśniówka w piersiówce) kabarecie 7 minut po.
Później, chyba gdzieś na poziomie pandemii, zaczął prowadzić profil o gotowaniu na TikToku. A jeszcze później wymieszał swoje sceniczne skille ze swoimi zasięgami i zaczął robić kulinarny stand-up.
Efektywnie jest on pokazem kulinarnym, w którym rolę głównej przyprawy pełnią pikantne żarty :)
CAŁKOWICIE ZBĘDNA I LEKKO ZŁOŚLIWA CIEKAWOSTKA: Jestem absolutnie pewien, że na w czasach kabaretu 7 MINUT PO Maciek twierdził, że nienawidzi stand-upu.
6. PIWNY STAND-UP
Jestem pewien, że część osób po zjedzeniu specjałów według przepisu Maćka będzie miała ochotę napić się zimnego piwa.
No i tutaj na swój sposób przychodzi z pomocą Piotr Kopeć ze strony Browarnicy.pl (to nie jest post sponsorowany). Pan Piotr zajmuje się polecaniem piwa i innych trunktów.
W swojej ofercie ma kilka różnych produktów – w tym wykład na temat browara. Pamiętam, że kiedyś na grupach eventowych sprzedawał go jako „piwny stand-up„. Dzisiaj raczej posługuje się słowem „one man show”, ale w opisie jednej z usług „stand-up” i tak znajdziemy. Zostawiam więc występ Pana Kopcia na liście jako lekko nieaktualną ciekawostkę.
7. STAND-UP MOŁDAWSKI
W naszym kraju tworzy sobie taki podcaster jak Miłosz Szymański. Prowadzi audycję Za Rubieżą o historii, podróżach i polityce zagranicznej (w stu procentach polecam i słucham regularnie).
Miłosz napisał też książkę o – „Kto zgasi światło? Opowieści z Mołdawii”. Promował ją między innymi spotkaniami autorskimi, które odbywały się dosłownie w całej Polsce. I te spotkania autorskie bardzo szybko, prawdopodobnie lekko ironicznie, zaczął nazywać mołdawskim stand-upem.
Na spotkanie autorskie nigdy nie dotarłem, ale wiem, że Miłosz fajnie gada, więc też jego występy mogły być bardzo fajne. A pod spodem, na zachętę, jeden z odcinków Za Rubieżą – żeby było tematycznie ten o Mołdawii.
8. STAND-UP CHRZEŚCIJAŃSKI
Według ostatniego spisu powszechnego około 70% kraju wciąż deklaruje się jako katolicy.
Twory nazywane chrześcijańskim stand-upem po prostu musiały się pojawić.
Jako autor tego posta jestem zmuszony o nich wspomnieć. Jako zatwardziały ateusz wybieram, żeby podsumować je krótko: NO NIE MÓJ HUMOR.
9. STAND-UP NAUKOWY
W 2019 roku na Politechnice Śląskiej odbyło się wydarzenie o nazwie Pierwszy Śląski Stand-up Naukowy.
W jego trakcie naukowcy przekazywali swoją wiedzę i pasję za pomocą żartów. Wydarzenie zostało zarejestrowane, a część występów powędrowała do sieci. Playlista z tymi nagraniami liczy sobie siedem filmików.
Tak że stand-up naukowy bardzo zdecydowanie istnieje i śmiało można powiedzieć, że jest zauważalnym trendem na polskim Youtubie ;)
10. STAND-UP IMPROWIZOWANY
Improwizacja jest jak dla mnie integralną częścią stand-upu. I może przybierać różne formy. Czasami jest niewielkim dodatkiem do wcześniej przygotowanych żartów.
A czasami stanowi danie główne. W Polsce było już kilka projektów stand-upowych opartych na improwizacji przykłady to:
- Luźna Gaducha (by Michał Kutek)
- Z Kartki (by Michał Leja i goście)
- Litości (by Machnicki, Wolski, Kasparek)
Skupię się na tym ostatnim, bo został oparty na ciekawym pomyśle. Litości to show, w którym komicy gadają na niemal losowe tematy, a widownia w dowolnym momencie ma prawo powiedzieć „LITOŚCI” i tym samym zarządać zmiany kierunku występu. Całkiem przy okazji, jeden z twórców – Kasparek też był gościem mojego podcastu.
11. STAND-UP INTEGRACYJNY
Projekt, który nie istnieje. I tak jednak o nim wspomnę, bo to mój projekt. A wiadomo przecież, że bloga prowadzę, żeby się promować :)
Często występuję na imprezach firmowych i wiem, że organizatorzy takich wydarzeń szukają pokazów, które zaktywizują i najlepiej zintegrują widzów.
No to plan jest taki, żeby zrobić stand-up przeplatany zabawami, w trakcie których widzowie muszą pokrzyczeć, poruszać się, coś wspólnie wymyślić.
Stay tuned. Więcej informacji wkrótce, a na razie zostawiam link do swojej bardziej standardowej oferty na imprezy firmowe.